Eurobasket’e çok az kaldı ve heyecan bizi sarmaya başladı. Son yılların en heyecan verici turnuvalarından birini izleyeceğiz. İlk olarak 87 yıl önce İsviçre’de oynanarak start alan turnuva şimdiye kadar 14 farklı şampiyon çıkardı. Birçok farklı format ve koşullarda düzenlenen turnuva ilginç hikayelere de şahit oldu. Bunlardan birisi de 1949 yılında bir Afrika takımının şampiyon olmasıydı. Bu hikayede Mısır, Avrupa’nın en büyüğü tacını kafasına taktı.
Litvanya ve Mısır’lı oyuncular (1937)
Sahada Kazan, Masada Kaybet
Mısır ve Avrupa Şampiyonası doğal olarak birbirinden çok uzak gözüküyor. Zaten 1962’den beri de Afrika Şampiyonası olan AfroBasket’te mücadele ediyorlar. Fakat, bu durum her zaman böyle değildi. Çok sayıda ülkenin katılmadığı ve turnuvanın yeni doğduğu yıllarda birkaç kez şampiyonada boy gösterdiler. Bunlardan ilki ise, tarihteki ikinci turnuva olan 1937 Eurobasket şampiyonasıydı.
Turnuva, tarihin ilk şampiyonu olan Letonya’nın ev sahipliğinde organize edildi ve yapıldı. Mısır; A grubunda Litvanya, İtalya ve Estonya ile eşleşti. İlk maçta Estonya’ya 44–15 skor ile fark yiyerek kaybettiler. İkinci maçta ise işler değişti. İtalya’yı 31–28 yenerek turnuvadaki ilk galibiyetlerini aldılar. Fakat sevinçleri kısa sürdü. Turnuva yetkilileri, hakem hatası gerekçesi ile maç sonucunu iptal etti ve maçın yeniden oynanmasına karar verdi. Mısır ise bunu kabul etmeyerek maça çıkmadı. İlk başta kazandıkları maçı hükmen kaybetmiş oldular. Aynı zamanda bu duruma tepki göstererek turnuvadan da çekildiler. Doğal olarak geriye kalan sıralama maçlarında da yer almadılar. Böylece sekiz takımlı şampiyonayı son sırada tamamlamış oldular.
Dönüş Vakti
Mısırlılar, iki turnuvaya katılmadıktan sonra 1937 yılında şampiyonaya geri döndüler. Bu sefer ise oldukça başarılı bir performansa imza attılar. O dönem, son şampiyonlar sonraki turnuvaya ev sahipliği yapıyordu. 1937 yılında turnuva, son şampiyon Çekoslovakya’daydı. Mısır kendisini C grubunda Arnavutluk, Belçika ve 10 sene önce turnuvadan çekilmesine neden olan İtalya ile eşleşti. İlk maçta Belçika’yı 46–35 yenerek ilk resmi galibiyetlerini aldılar. İtalya ve zayıf Arnavutluk’u da yenerek grubu namağlup geçtiler.
İlk turdaki dört gruptan üst gruba çıkan sekiz takım yeniden iki gruba ayrıldı. Mısır bu sefer Sovyetler Birliği, Polonya ve Bulgaristan ile eşleşti. Sovyetler grubu namağlup geçerken diğer iki maçını kazanan Mısır ise üçüncülük maçı oynama hakkı kazandı. Rakip bir kez daha Belçika olurken yine zaferin adı Mısır oldu. Altı maçta sadece şampiyon Sovyetler Birliği’ne kaybederek üçüncü oldular.
1949 Mısır takımı
Kral Tacını Takmak
1949 şampiyonasının ev sahibinin Sovyetler Birliği olması gerekiyordu. Son şampiyonun böyle bir hakkı vardı. Fakat kullanmadılar, hatta turnuvayı da pas geçtiler. Turnuvaya yeniden ev sahipliği yapma teklifi Çekoslovakya’ya gitti. Fakat onlar da iki yıl önce yaptıklarını söyleyerek istemediler. Bu durumu fırsat bilen Mısır ise ev sahipliğini aldı ve turnuvayı düzenledi.
Tabii turnuvanın Mısır’da olması katılımı fazlasıyla etkiledi. Halihazırda son şampiyon ve finalist yoktu. İtalya turnuvaya katılacaktı ama bir trajedi bunun önüne geçti. Turnuvanın başlamasına 11 gün kala Torino futbol takımının uçağı düştü. Uçaktaki herkes hayatını kaybetti ve İtalyan’lar bu turnuvaya katılmama kararı aldı. Fransa, Yunanistan, Türkiye ve Hollanda ile birlikte turnuvaya sadece beş takım katılacağını açıkladı. Takım sayısının artmasını isteyen organizatörler ise çözümü yakındaki ülkelere gitmekte buldu. Kuzeye giden organizatörler, Suriye ve Lübnan ülkelerini davet etti.
Mayıs ortasında Mısır’da oynamak kolay değil. Maçlar Kahire’de oynanıyordu ve doğal olarak hava çok sıcaktı. Maçlar salonda bile oynanmıyordu. Oyuncular dışarıda çöl kenarında mücadele ediyorlardı. Koşullar herkes için aynı olsa da Mısırlı oyuncular bu koşullara daha alışkındılar. Bununla birlikte tecrübelilerdi ve seyahat etmekle uğraşmaları gerekmedi. Yetenekli bir takımdı ve bunu iki sene önce kanıtlamışlardı. 12 yıl önce hiç maç kazanamayan Avrupa dışı bir ülkelerdi. 49 yılında ise turnuvanın ev sahibi ve kazanmak için ciddi bir adayı oldular.
Takım sayısı az olunca turnuva formatı da değişti. Lig usulü yapılan maçlarda alınan galibiyete iki, mağlubiyete ise bir puan verildi. Mısır takımı, altı maçın tamamını kazanarak namağlup şampiyon olmayı başardı. Sadece şampiyona kaybeden Fransızlar ikinci, Yunanistan ise üçüncülüğü elde etti. Türk Milli Takımı ilk üçe kaybederken kalan üç ülkeyi yenerek dördüncü oldu.
Son Sefer
1953 yılında son kez kendilerini Eurobasket turnuvasında gösterdiler. Moskova’da oynanan ve Sovyetler Birliği’nin ev sahipliğini yaptığı turnuvada 17 ülke mücadele etti. Mısır ilk aşama gruplarında; Fransa, Batı Almanya ve İsveç ile eşleşti. Kelimenin tam anlamıyla elini kolunu sallayarak grup lideri oldu. Final aşamasında ise aynı şekilde başarılı değillerdi. Lig usulü sekiz takımın yer aldığı aşamada Mısır sonuncu oldu. İsrail ile politik nedenler yüzünden oynamadıktan sonra sadece İtalyan’ları mağlup edebildiler. Bir galibiyet ve yedi mağlubiyet ile turnuvayı kapattılar. Aynı zamanda Eurobasket hikayelerini de sonlandırdılar.
Eurobasket, 1947 ile 1973 arasında 13 kez organize edildi. Bunların 11’inde, Sovyetler Birliği mutlu sona ulaştı. Kalan iki taneden biri Macaristan’a, bir diğeri ise Mısır’a gitti. Böylesine domine edilen bir dönemden tarihi bir başarı çıkardılar. Zamanın getirdiği koşullar, Mısır’ın sıcağı gibi faktörler etkileyici oldu. Tarihin en zayıf turnuvası olsa da Mısır, her zaman Avrupa şampiyonu olarak anılacak.
Bir şampiyonluğun yanında, 1947 turnuvasında kazandıkları üçüncülük ile turnuva tarihinin en başarılı 13. takımı konumundalar.
Senegal-Mısır 1970 Finali
AfroBasket Başarıları
Eski adıyla FIBA African Championship, ilk olarak 1962 yılında dönemin en başarılı Afrika takımı Mısır’ın ev sahipliğinde düzenlendi. Mısır ilk turnuvalara o dönem birlik olduğu Suriye ile birlikte katıldı. Dönemin en tecrübeli ülkesi olarak ilk turnuvanın da ev sahipliğini üstlendiler. United Arab Republic ismi ile yarışan takım, finalde Sudan’ı yenerek ilk şampiyon oldu. İki yıl sonra, bu sefer finalde ev sahibi Fas’ı yenerek bir kez daha şampiyon oldular. 1970’de son kez bu isimle yarışan takım, Senegal’i finalde devirerek ilk beş turnuvada üç şampiyonluk kazandılar.
1972’den itibaren yeniden Mısır olarak turnuvalarda boy göstermeye başladılar. 72’de bir kez daha final oynasalar da ilk kez finali kaybettiler. 75 yılında dördüncü; 83 yılında ise beşinci ve son kez altın madalyayı taktılar. Sonraki yıllarda bir daha şampiyonluk kazanamadılar. Sonraki yıllarda birkaç ikincilik ve üçüncülük elde etseler de kral tacını kaybettiler. Angola ile eşit sayıda madalyaları var. Fakat Angola 11 altın ile zirvenin sahibi.
Mısır’da basketbol eski gücünde ve eski popülerliğinde değil. Fakat bu uzun tarihlerine belki de bir daha hiçbir Afrika takımının kazanamayacağı bir başarı yazmayı da başardılar. Avrupa basketbol tarihinden silinmeyecek bir yazı oldular. Eurobasket şampiyonu Mısır!
