İki Gladyatörün Miğferleri

Vettel’in Macaristan GP öncesinde yeni açtığı Instagram hesabı üzerinden 2022 sezonu sonunda Formula 1’den emekli olacağını açıklamasının ardından sporda bir dönem kapanıyor. Sebastian Vettel-Lewis Hamilton rekabeti sporun tarihine kazanan mücadelelerinden biri oldu. İkilinin birbirleriyle rekabeti kadar arkadaşlıkları da yıllardır süregeldi. Alonso’nun dediğine göre; Seb’in cep telefonu numarasına sahip tek pilot Lewis. Bu ikiliyi diğer pilotlardan ayıran bir özellikleri de kaskları. Kariyerlerinin başından beri çok farklı kask dizaynlarıyla yarışan iki pilotun her kaskı ayrı ayrı dikkat çekiciydi. Bu ikilinin rekabetine bu sefer bambaşka bir noktadan, kasklarından bakalım. Birbirlerinin en büyük rakipleri olan bu iki dev isim kariyerleri boyunca onlarca farklı kaskla yarıştılar. Bunlardan bazılarıyla geçtiğimiz 15 yıla doğru bir yolculuğa çıkalım.

Farkındalık

2017 yılında medya haklarının Liberty Media tarafından satın alınmasından sonra Formula 1 daha geniş kitlelere hitap etmeye başladı. Ayrıca hep içe kapanık olan F1, Netflix’in Drive To Survive serisi ile de hayran kitlesini genişletti. Bunun dezavantajları olduğu gibi avantajları da oldu. Şüphesiz ki, en büyük avantajlarından biri farkındalık yaratmak için verilecek mesajların ulaşacağı kitlenin büyümesiydi. 2020 sezonunun pandemi dolayısıyla ertelenmesinin ardından ABD’de yaşanan polis şiddetinin kurbanı George Floyd’un öldürülmesi, ırkçılığın hala fazlasıyla var olduğunu tüm dünyaya gösterdi. Bu vahim olayın yaşanmasıyla gösterilerin ve protestoların fitili ateşlendi. “Black Lives Matter” hareketi bu protestoların merkezi oldu.

İlk siyah F1 pilotu Lewis Hamilton’ın duruşu bütün F1 topluluğunu etkiledi. Kalıpların çok sert şekilde var olduğu bu sporda hayatı boyunca karşılaştığı zorlukları ve dışlanmasını her zaman anlatan pilot, gelecek nesillerin kendi yaşadıklarını yaşamaması için hummalı şekilde çalışıyor. Takım da kendisine bu çalışmasında yardımcı oluyor. “Gümüş Oklar” olarak anılan Mercedes’in 2020 yılına kadar her aracı gümüş renkteydi. Hamilton’ın bu konu hakkında farkındalık yaratma çabasına karşılık takımı da yanında durdu ve 2020 kış testlerindeki gümüş rengi Mercedes W11’i siyaha çevirdi.

Farkındalık deyince Formula 1’de son zamanlarda akla ilk Sebastian Vettel geliyor. Kariyerinin Red Bull döneminde sevmeyenleri sevenlerinden fazlayken, Ferrari macerası ve ardından gelen süreçte bu durum büyük oranda değişti. Red Bull döneminde gridin sevilmeyeni olan Alman pilot, hem izleyicilerden hem de medya tarafından bir nevi “kötü adam” ilan edildi. Vettel’in o zamanki açıklamaları da hiç arayı ısıtmak üzerine değildi. 2013 Singapur yarışını kazanmasının ardından podyum seremonisinde yuhalanmasının akabinde, “onlar yuhalamaya devam etsinler biz işimizi yapmaya devam edeceğiz” demişti. Ancak 2015 yılından sonra Seb, bambaşka bir pilot karakterine evrildi. Ferrari macerasıyla beraber yaşının getirdiği olgunluk ve artık tepeye oynamaması ile toplumsal olaylara daha çok dikkat çekmeye başladı. Sezon sonu emekli olacak dört kez şampiyon, 2022 senesinde gittiği her ülkenin dikkat çekmek istediği sorunlarını kaskına yansıttı.

Vettel ve Ferrari ilişkisinin miadının dolmasının ardından 2021 yılı için Aston Martin’le anlaşan Seb, bu yıl için bir başka anlaşma daha yaptı: Su arıtma markası BWT ile sponsorluk anlaşmasına vardı. Bu anlaşma kapsamında Seb’in Ferrari dönemiyle başlayan beyaz zemin üzerindeki üç çizgili tasarımlı kaskı, 2021 için firmanın renkleri olan pembeye döndü. Alman pilot, ileride dünyanın en büyük sorunlarından biri olacak temiz su kaynaklarının azalmasına ve Formula 1’in sürdürülebilir kaynaklara geçmesini vurguladı. BWT 2017 yılında spora Force India ile girmiş 2020 yılındaysa Racing Point’in isim sponsoru olmuştu. Ancak takımın Aston Martin’e devredilmesinin ardından bu sponsorluk küçültülmüştü.

Bu iki dev pilotun ortak bir paydaları da savundukları eşitlik fikrini kasklarına yansıtmalarıydı. Seb gökkuşağı temalı kaskı ilk 2020 Türkiye yarışında takmıştı. Tasarımcısı bu kaskı “içinde olduğumuz zor zamanlarda Sebastian Vettel’in çok değer verdiği ve tasarıma önemli ölçüde ilham veren mesajı kaskın üst kısmında bulabilirsiniz”  metniyle duyurdu. Kaskın üstünde “Together as one” yazıyordu. Birlikteliği vurgulayan bu kaskla Vettel, Türkiye’de Ferrari ile son podyumunu elde etti.

Bu konu hakkında düşüncesini kaskına yansıtan diğer pilot ise Lewis Hamilton. 2021 sezonunun son üç yarışı insan hakları konusunda sicili kötü olan Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerinde koşuldu. Lewis, bu üç yarışa özel kaskla çıktı. Kaskta “birlikte direniyoruz” ve “aşk aşktır” mesajları yazıyordu. Hamilton, “bu topluluğu burada temsil etmek benim için önemli” demişti.

Kahramanlar:

Schumacher

Bu ikiliden bahsederken Ferrari ismini anmamak da olmaz. İkili kariyerlerinin başlarında Red Bull Renault ve McLaren Mercedes takımlarıyla kozlarını paylaşırken Vettel’in Ferrari’ye geçmesinin ardından 2015’ten 2020 yılının sonuna kadar Mercedes ve Ferrari ile mücadele ettiler. Bu mücadelede kaybeden taraf Kırmızılar oldu. Bu sene Leclerc’le de istediklerini elde edemeyecekler gibi. Şampiyonluk treni Leclerc ve Ferrari için kaçmış gözüküyor. 2007’deki Kimi Raikkönen şampiyonluğundan sonra Massa, Alonso ve Vettel’le istediğine ulaşamayan Tifosi için tepesi yıldızlı, Marlboro reklamlı kırmızı kaskın özel bir anlamı var. 2000 yılıyla başlayan Michael Schumacher ve Ferrari’nin şampiyonluk serisi beş sene sürdü. Şahlanan At’ın o dönemki başarıları tekrarlaması şu an için ufukta gözükmüyor. Bunun ana sebeplerinden biri takımın ahenk içerisinde çalışmaması ve Vettel’le kaybedilen şampiyonluk ihtimalinden beri takımda strateji departmanında değişiklik olmaması.

2020 Eifel GP, özel bir hafta sonuydu. F1, Nürburgring’e pandemide yarış koşulabilecek pistlerin azlığından dolayı geri döndü. Sebastian Vettel; 2006 yılında burada beşinci kez kazanan idolü, arkadaşı ve kahramanı Schumacher’i anmak için özel bir kaskla yarıştı. O hafta sonunun başka anlamları daha vardı. Mick Schumacher, Alfa Romeo garajındaydı ve Lewis Hamilton 91. yarış galibiyetini kovalıyordu. Yarış öncesi Vettel’in kaskını Mick’e anlatması ve yarış sonunda kazanan Hamilton’a Mick’in, babasının Mercedes’te kullandığı kasklardan birini hediye etmesi duygu dolu anlar yaşatmıştı.

Senna ve Brezilya

Kasklardan konuşuyorsak sporun en büyüklerinden biri olan Senna’ın ülkesinin bayrağının renklerin taşıyan Honda yazılı sarı yeşil kaskını anmamak olmaz. Senna-McLaren Honda iş birliğinin sporun bir numarası olduğu zamanlara götüren bu tasarım, en ikonik tasarımlardan biri. 2020 yılında pandeminin sebep olduğu yarış koşulacak pist bulmanın zorluğunu yaşayan F1, takvime Senna’yı kaybettiğimiz Imola pistini dahil etti. Alpha Tauri Honda sürücü Gasly de Senna’yı onurlandırmak için o hafta sonuna özel o ikonik kaska benzeyen bir tasarım kullandı. Yarışa erken veda eden ve ekranlara fazla gelmeyen o kask tasarımı çoğu F1 izleyicisini bir an olsun geçmişe götürmüştür.

Senna şüphesiz sporla ilgilenen çoğu kişinin hayran olduğu biridir,  bazılarının ise kahramanı… Brezilyalıyı kahraman olarak görenlerden biri Lewis Hamilton. Brezilya yarışlarının Lewis için ayrı bir önemi var ve bunu her Brezilya yarışı dile getiriyor. İdolünün evinde yarıştığı her yarışı özel gören İngiliz pilot Brezilya’ya özel kask tasarımları ile de yarıştı. 2017 yılında Kanada’da aldığı pole ile pole pozisyonu sayısında kahramanını yakalayan Lewis’e, Senna ailesi tarafından Ayrton Senna’nın bir kaskı hediye edildi.

İdolünün ülkesi olmasından dolayı Brezilya yarışlarının Hamilton için ayrı bir değeri var demiştik. Geçtiğimiz sezon fahri vatandaşlık aldığı Brezilya’daki yarışlarda Hamilton’ın özel kaskları olduğu gibi özel performansları da oldu. Bunun en yakın örneği geçtiğimiz sezon yaşandı. Aldığı cezalarla gridin en arkasına düştüğü hafta sonu, gridte geçmediği sürücü kalmayan yedi kez şampiyonun akıl almaz performansı kariyerinin en iyi performanslarından biriydi. Bunun dışına İngiliz’in ilk kaybettiği şampiyonluk da Brezilya’daydı, il kazandığı şampiyonluk da.

Özel Pistler:

Monako

Monako yarış haftası Formula 1 için en şaşaalı haftadır. Büyük görüşmelerin yapıldığı, önemli gelişmelerin yaşandığı, özel etkinliklerin planlandığı ve kendi reklamını yapmanın zamanıdır bu hafta. Araçlara özel liverylerin giydirildiği ve çoğu pilotun özel kask tasarımları ile yarıştığı bir hafta sonu olan Monako, sporun gösterişinin zirvesidir. Son zamanlarda takvimden çıkarılması konuşulan bu pistin asfaltında F1 tarihi yatmaktadır. Günümüz araçlarıyla geçiş yapmanın imkansızlığı ve genişleyen hayran kitlesinin bu pisti takvim dışı bırakmak istemesi spor için fevkalade zararlı olacaktır. 1929’da ilk yarışın koşulduğu bu tarihi eser, 2020 yılı dışı her F1 takviminde yer aldı. 2020’de pandemi dolayısıyla o yıla özel takvimden çıkana kadar en uzun süre aralıksız yarış koşulan pistti. Çoğu pilot bu haftaya özel, Monako’ya özel kaskla Pazar günü yarışır ama içlerinden belki de en özeli 2019 yılında aramızdan ayrılan Niki Lauda’yı anmak için kırmızıya boyanan kasklardı.

Monza

Tıpkı Monako gibi özel kask tasarımlarının bir başka adresi Monza’dır. Ferrari sürücüleri başta olmak üzere özel kask tasarımlarına ev sahipliği yapan Monza sporun bir başka ikonik pistidir. Uzun düzlükleri ve hızlı virajlarıyla “hız tapınağı” olarak anılan Ferrari’nin evi tarihin en hızlı turlarına sahne oldu. Tarihin en hızlı turu 1:18.887 ile şu an Lewis Hamilton’ın cebinde. Siyah W11’i ile attığı bu turdan önce en hızlı turu Kimi Raikkönen elinde tutuyordu. 1:19.119’luk turunu 2018 yılında Serhan Acar’ın eşsiz anlatımıyla izlemiştik. Brezilya yarışları Hamilton için ayrı bir önemi olduğu gibi Monza yarışları da Vettel için ayrı önemlidir. Hayranı olduğu ve kahramanın efsaneleştiği takımın evi olan İtalya pistinde Seb’in özel anları var. Bu anlardan biri ilk pole’ü ve galibiyetiydi. Yazının ilerleyen kısmında bu yarışa da yer vereceğiz ancak Seb’in Ferrari döneminde Monza’da taktığı kaskların hepsi ayrı ihtişamlıydı.

Abu Dabi

2009 yılında takvime eklenen Yas Marina pisti 2009 ve 2010 yıllarında sezonun son yarışıydı. 2014’te turbo hibrit çağının başlamasıyla takvimdeki Abu Dabi yarışı son yarış olarak sabitlendi. Pilotlar bu yarışlara bazı durumlarda özel kasklarla yarışıyorlar. Bunun ağırlıkla iki sebebi oluyor; pilotun takımdan ayrılması veya emekliliği. Yas Marina, şimdiye kadar birçok anıyı tekrar canlandıran tasarımlara sahne oldu. Bazı hikayeler güzel bitti, bazıları kötü. Bu anlar kasklara da yansıdı. Güzel hikayelerden biri Lewis için. Hamilton her şampiyonluğu temsilen kaskına bir yıldız ekliyor. Yas Marina yarışlarına kaskına yeni eklenmiş yıldızlarla çıktığı zamanlar oldu. Vettel tarafı içinse hem tamamlanmış bir hikaye var hem de yarım kalmış bir hikaye. Tamamlanmış hikaye, 2014’teki Red Bull’a olan vedası. Red Bull’la sporu domine ettiği yılların ardından misyonunu tamamlamış ve takımına teşekkür ettiği bir kaskla veda etti. Yarım kalan hikaye ise Vettel’in 2020’de son kez Kırmızılar için yarışmasıydı. Vettel o yarışa özel Ferrari’ye veda kaskıyla yarıştı.

 

İlk Kıvılcım

Formula 1 tarihinde 2010’lar Vettel-Hamilton rekabetiyle anılacak. 2022 sezonu sonu Seb’in emekliliğini açıklaması ile bir dönem kapanıyor. İkilinin ilk yarış zaferleri kesinlikle herkesi şaşırtmıştı. 2007 yılında Alonso’nun takım arkadaşı olarak çaylak Hamilton’ın görevi Alonso’yu desteklerken McLaren’in şampiyonluğu için gerekli puanları toplamaktı. Alonso diğer koltuğun bir çaylağa emanet edilmesinin yanlış olduğunu ve takım şampiyonluğu kaçırılırsa Ron Dennis’in kendi hatası olacağını Ron’a söyledi. Ama bu çaylak Formula 1’de daha ilk virajını alırken kolay lokma olmayacağını tüm izleyenlere gösterdi. F1’deki altıncı yarışında güvenlik aracına çok kez sahne olan Kanada’da, genç Hamilton 103 yarış galibiyetinden ilkini aldı.

2007 Kanada yarışı birçok kez güvenlik aracına sahne oldu demiştik. Bu güvenlik aracı sebeplerinden biri de Robert Kubica’nın büyük kazasıydı. Kubica, takvimin bir sonraki yarışı olan ABD’de yarışamadı. Onun yerine Indianapolis’te BMW Sauber’in test pilotu 19 yaşındaki Sebastian Vettel yarıştı. Genç Alman Indianapolis’te sekizinci olarak o zamana kadar bir yarışta puan alan en genç pilot oldu. Red Bull destekli Seb, o sene Toro Rosso koltuğuna oturdu. Bir sonraki sezonsa bu sarışın genç Alman pilotun ayak seslerinin duyulmaya başladığı sezondu, hem de çok sert şekilde. Monako’da 19. sıradan 5’inciliğe kadar yükseldi ve bundan sekiz yarış sonra Monza’da tarihin en genç yarış kazanan pilotu oldu. 80’li yıllarda kurulduğundan beri hiç galibiyeti olmayan bu takıma ilk galibiyeti genç Vettel getirdi.

Rekabet ve Dostluk

2013’teki dominant Red Bull sezonundan sonra Vettel’in dört, Hamilton’ın bir şampiyonluğu vardı. Hamilton pist dışındaki çalkantılı hayatı sürüşüne de etki etti. 2013’te Mercedes’e geçmesi ikili arasındaki rekabetin en büyük kırılma anıydı. 2010 yılında spora “Alman takımı” yaratma isteğiyle giren Mercedes’in iki Alman sürücüsü vardı. 2012 yılında Schumacher’in emekli olmasından sonra o koltuğa Lewis Hamilton oturdu. Hamilton’ı takıma çeken en büyük etkenlerden biri Niki Lauda’ydı. Lauda, Lewis’in yarış ve özel hayatının düzene girmesindeki baş rollerden biriydi. O Mercedes koltuğun sahibinin Vettel olacağı bir senaryo da mevcuttu. Vettel’in 2014’te Red Bull’la biten sözleşmesinden dolayı Mercedes bir sene başka bir ismi yarıştırıp sezon sonu Schumacher’in varisini takıma getirmek senaryolardan biriydi. Ancak bu gerçekleşmedi. Kariyerinde sadece Mercedes motoruyla yarışan Hamilton, Mercedes’le tarihin en başarılı pilotu olurken Vettel ise 2015’te hayallerini kurduğu kırmızı tulumu giydi. Ancak, kırmızı tulumla istediği o şampiyonluğu elde edemedi. Tarihin en başarılı pilotuyla ve en komple takımlarından biriyle mücadele ederken Ferrari’nin iç siyasetiyle de mücadele etti. 2018 yılı sonunda şampiyonluk sayısında Hamilton 5-4 öne geçti. İkili o sezon sonu birbirlerini onurlandırmak için ilk kez kasklarını değiştiler. Vettel’in kafası ince ve uzun olduğu için Hamilton kaskı takamadı.